متن آیه:
وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا
اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ
عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِن دُونِهِمْ لاَ
تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ یَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فِی
سَبِیلِ اللّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ .
ترجمه:
و شما (ای مؤمنان) در مقام مبارزه با آن کافران خود را مهیا کنید و تا آن حد که بتوانید از آذوقه و تسلیحات و آلات جنگی و اسبان سواری زین کرده برای تهدید و تخویف دشمنان خدا و دشمنان خودتان فراهم سازید و نیز برای قوم دیگری که شما بر (دشمنی) آنان مطلع نیستید (مراد منافقانند که ظاهرا مسلم و باطنا کافر محض‌اند) و خدا بر آنها آگاه است. و آنچه در راه خدا صرف می‌کنید خدا تمام و کامل به شما عوض خواهد داد و هرگز به شما ستم نخواهد شد.
تفسیر:
افزایش قدرت جنگى و هدف آن: به تناسب دستورات گذشته در زمینه جهاد اسلامى،
در این آیه به یک اصل حیاتى که در عصر و زمان باید مورد توجه مسلمانان باشد
اشاره مىکند، و آن لزوم آمادگى رزمى کافى در برابر دشمنان است.
نخست
مىگوید: «در برابر دشمنان هر قدر توانایى دارید از نیرو و قدرت و اسبهاى
ورزیده براى میدان آماده سازید» (وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ
مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ).
یعنى در انتظار نمانید تا
دشمن به شما حمله کند و آنگاه آماده مقابله شوید، بلکه از پیش باید به حدّ
کافى آمادگى در برابر هجومهاى احتمالى دشمن داشته باشید.
تعبیر آیه
به قدرى وسیع است که بر هر عصر و زمان و مکانى کاملا تطبیق مىکند و اگر
این دستور بزرگ اسلامى «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ
قُوَّةٍ» به عنوان یک شعار همگانى در همه جا تبلیغ شود و مسلمانان از کوچک و
بزرگ، عالم و غیر عالم، نویسنده و گوینده، سرباز و افسر، کشاورز و
بازرگان، در زندگى خود آن را به کار بندند، براى جبران عقب ماندگیشان کافى
است.
سیره عملى پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و پیشوایان بزرگ اسلام
نیز نشان مىدهد که آنها براى مقابله با دشمن از هیچ فرصتى غفلت
نمىکردند، در تهیه سلاح و نفرات، تقویت روحیه سربازان، انتخاب محل
اردوگاه، و انتخاب زمان مناسب براى حمله به دشمن و به کار بستن هرگونه
تاکتیک جنگى، هیچ مطلب کوچک و بزرگى را از نظر دور نمىداشتند.
سپس قرآن به دنبال این دستور اشاره به هدف منطقى و انسانى این موضوع
مىکند و مىگوید هدف این نیست که مردم جهان و حتى ملت خود را با انواع
سلاحهاى مخرب و ویرانگر درو کنید، آبادیها و زمینها را به ویرانى بکشانید،
سرزمینها و اموال دیگران را تصاحب کنید، اصول بردگى و استعمار را در جهان
گسترش دهید، بلکه هدف این است که «با این وسایل دشمن خدا و دشمن خود را
بترسانید» (تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ).
زیرا
غالب دشمنان گوششان بدهکار حرف حساب و منطق و اصول انسانى نیست، آنها چیزى
جز منطق زور نمىفهمند! سپس اضافه مىکند، علاوه بر این دشمنانى که
مىشناسید «دشمنان دیگرى غیر از اینها نیز دارید که آنها را نمىشناسید ولى
خدا مىشناسد» و با افزایش آمادگى جنگى شما آنها نیز مىترسند و بر سر جاى
خود مىنشینند (وَ آخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ
یَعْلَمُهُمْ).
این تعبیر متضمن دستورى براى امروز مسلمانان نیز هست
و آن این که تنها نباید روى دشمنان شناخته شده خود تکیه کنند و آمادگى
خویش را در سر حد مبارزه با آنها محدود سازند بلکه دشمنان احتمالى و بالقوه
را نیز باید در نظر بگیرند و حد اکثر نیرو و قدرت لازم را فراهم کنند.
و
در پایان این آیه اشاره به موضوع مهم دیگرى مىکند و آن اینکه تهیه نیرو و
قوه کافى و ابزار و اسلحه جنگى، و وسایل مختلف دفاعى، نیاز به سرمایه مالى
دارد، لذا به مسلمانان دستور مىدهد که باید با همکارى عمومى این سرمایه
را فراهم سازید، و بدانید هر چه در این راه بدهید در راه خدا دادهاید و
هرگز گم نخواهد شد «و آنچه در راه خدا انفاق کنید به شما پس داده خواهد شد»
(وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ).
و تمام آن و بیشتر از آن به شما مىرسد «و هیچ گونه ستمى بر شما وارد نمىگردد» (وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ).
