لُا یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُولِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ ۚ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً ۚ وَکُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَىٰ ۚ وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْرًا عَظِیمًا
ترجمه:
مؤمنانى که بدون عذر و ضرر (مثل بیمارى و معلولیّت) از جهاد بازنشسته‌اند، با مجاهدانى که با اموال و جانهاى خویش در راه خدا جهاد مى‌کنند، یکسان نیستند.
خداوند، جهادگران با اموال و جانشان را بر وانشستگان (از جنگ) به درجه‌اى برترى داده است. خداوند همه مؤمنان را وعده‌ى (پاداش) نیک‌تر داده است، ولى خدا مجاهدان را بر وانشستگان، با پاداش بزرگى برترى داده است.
ادامه در ادامه مطلب
نکته ها
کسانى که به جبهه‌ى جهاد نمى‌روند، چند گروهند: منافقان بى‌ایمان، مسلمانان ترسو، رفاه‌طلبان، شکّاکان، بى‌همّتان که مى‌گویند: با مال و بیان و قلم و دعا، رزمندگان را دعا و حمایت مى‌کنیم، و جهاد، براى ما واجب عینى نیست. این آیه، به این گروه آخر مربوط مى‌شود و از آنان انتقاد مى‌کند. زیرا گروه‌هاى دیگر در موارد متعدّد به شدّت مورد انتقاد قرار گرفته‌اند و هیچ‌گونه مقام و درجه‌اى ندارند تا مجاهدان یک درجه بالاتر از آنان باشند.
در روایات آمده است، کسانى که به خاطر بیمارى نمى‌توانند بجنگند ولى دلشان همراه رزمندگان است، با آنان در ثواب جهاد برابرند.
آیه مربوط به واجب کفایى است و اگر جهاد واجب عینى بود، از قاعدان به عنوان متخلّف یاد مى‌شد.
پیام ها
1- شیوه‌ى تبلیغ و تشویق، باید مرحله‌اى باشد. (ابتدا فرمود: «لا یَسْتَوِی»، سپس فرمود: «دَرَجَةً» و در آخر: «أَجْراً عَظِیماً»
2- با هر کس باید به نحوى سخن گفت: قرآن با مؤمنان جبهه نرفته و منافقان و ترسوها و رفاه طلبان برخورد متفاوت دارد. تنها با کلمه «قاعدین» از مؤمنان جبهه نرفته یاد کرده است.
3- آنان که مشکلات جسمى دارند از جهاد معافند. «غَیْرُ أُولِی الضَّرَرِ»
4- جهاد مالى در کنار جهاد با جان مطرح است، چون بدون پشتوانه‌ى مالى، جبهه ضعیف مى‌شود. «بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ»
5- کمک‌هاى داوطلبانه‌ى مردم، از جمله منابع تأمین بودجه‌هاى دفاعى است. «بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ»
6- هر کجا ناباورى مردم اتمال دارد، اصرار و تکرار لازم است.
